માલદીવની સ્થાપના થઇ સારા સંબંધો ધરાવતું હતું. પંરતુ છેલ્લા ડ્રેગનની ચાલમાં ફસાઈને માલદીવ ભારત સાથેના સંબંધો પર પૂર્ણ વિરામ છે. વર્તમાન રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મોઈઝુએ ‘ઈન્ડિયા આઉટ’ ના નારા સાથે પોતાના અભિયાનની શરૂઆત કરી. રાષ્ટ્રપતિ બન્યા પછી, તેમણે કેટલાક વિવાદાસ્પદ નિવેદનો પણ આપ્યા છે. તો સાથે લગભગ 70-75 ભારતીય સૈનિકોને માલદીવમાંથી પાછા હટવાનું અલ્ટિમેટમ પણ આપ્યું હતું.
સબંધો ની પરાકાષ્ઠા ત્યારે આવી જયારે માલદીવના મંત્રીઓએ ભારતીય વડાપ્રધાનને અપમાનિત કરતા શબ્દો ઉચ્ચાર્યા હતા. અને ભારતીય જનતા સાથે પણ દુર્વ્યવહાર કરવામાં આવ્યો. મોઇજ્જુએ એ ત્રણેય મંત્રીઓને તો હટાવ્યા છતાં ચીનના પ્રવાસેથી પાછા ફરેલા મોઇજ્જુના તેવર યથાવત છે. આવી સ્થિતિમાં બંને દેશો વચ્ચે વેરમનશ્ય વધતું જઈ રહ્યું છે.
અત્યાર સુધી જ્યારે પણ માલદીવના રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટાયા છે ત્યારે તેમની પ્રથમ મુલાકાત સામાન્ય રીતે ભારતની જ રહી છે અને આ પહેલીવાર છે જ્યારે હાલમાં રાષ્ટ્રપતિ રહેલા મુહમ્મદ મોઈજ્જુએ તુર્કીની પ્રથમ મુલાકાત લીધી હતી અને ત્યારથી જ સમગ્ર વિવાદ ચાલી રહ્યો હતો. તેઓ ચીનના પ્રવાસે પણ ગયા. ચીનથી પરત ફરતાની સાથે જ તેણે જોરદાર નિવેદનો આપ્યા અને ભારતીય સૈનિકોને પાછા ખેંચવાની તારીખ પણ નક્કી કરી. મોઈજ્જુએ ઈન્ડિયા આઉટની નીતિ અને તેમના નિવેદનથી ચૂંટણી પ્રચારની શરૂઆત કરી હતી કે તેઓ સત્તામાં આવ્યા પછી ભારતીય સૈનિકોને પાછા મોકલશે અને તેમણે આ વાત પણ તેમની ચૂંટણી પછી તરત જ ભારતને જણાવી હતી. તેઓએ હાલમાં જ ચીન સાથે બેઠક કરી છે અને ભારતને 15 માર્ચની સમયમર્યાદા પણ આપી છે.
દરમિયાન ભારતીય વિદેશ મંત્રી તરફથી નિવેદન બહાર આવ્યું છે કે જો કોઈ દેશ ભારત સાથે રહેવા માંગતો નથી, તો ભારત પણ કોઈ દબાણ નહીં કરે અને આ ભારતનું સ્પષ્ટ વલણ છે. નોંધનીય બાબત એ છે કે માલદીવને હંમેશા માત્ર વેપાર અને પર્યટન માટે જરૂરી વસ્તુઓ માટે જ ભારતની જરૂર છે. દરમિયાન મુહમ્મદ મોઈજ્જુની ચીનના પીએમની મુલાકાત બાદ જે જોવા મળી રહ્યું છે તે દર્શાવે છે કે ચીન તેની ‘સ્ટ્રીંગ ઓફ પર્લ’ની નીતિ પર મક્કમતાથી કામ કરી રહ્યું છે, જ્યારે ભારતને માલદીવ પાસેથી કોઈ અપેક્ષાઓ રાખવામાં આવી નથી.
2018 માં, નીતિ આયોગ દ્વારા એક કોન્ફરન્સનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું જેમાં ઘણી બાબતો પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. તેમાં, સસ્ટેનેબલ ડેવલપમેન્ટ ગોલ્સ (SDG)માં ભારતને એક ટાપુ તરીકે વિકસાવવાની વાત પણ થઈ હતી અને ઈકો-ટૂરિઝમના વિકાસની પણ વાત થઈ હતી. આ માટે લક્ષદ્વીપ અને આંદામાન નિકોબારના આ તમામ ટાપુઓને તેમની આદિવાસી વસ્તીને ધ્યાનમાં રાખીને ઈકો-ટૂરિઝમ માટે વિકસાવવાના હતા. આ કાયમી રીતે કરવાની ભારતની યોજના હતી.
એવું નથી કે માલદીવના વિરોધમાં તેમની પાસે આવવાથી કે ચીન તરફથી આવી રહેલા નિવેદનોને કારણે ભારત આ બધું કરી રહ્યું છે. આ બધા વચ્ચે માલદીવની ભારતીય વડાપ્રધાન પ્રત્યેની પ્રતિક્રિયા વાંધાજનક હતી. માલદીવ સરકાર સમજી રહી છે કે ભારત અને માલદીવ ખૂબ નજીક છે, અમે કોઈપણ કટોકટીમાં માલદીવની મદદ કરી શકીએ છીએ. આપણે ભૂતકાળમાં પણ આ જોયું છે, પછી તે ઓપરેશન પાની હોય કે કોવિડ સમયે. પાડોશી દેશ હોવાને કારણે ભારતે હંમેશા તેમનું સમર્થન કર્યું છે.
ચીનની દેવાની નીતિ વિશે આખી દુનિયા જાણે છે, જેના હેઠળ શ્રીલંકા અને પાકિસ્તાનને નુકસાન થયું છે. તાજેતરમાં, 2018 માં ચીન-માલદીવ્સ ફ્રેન્ડશિપ બ્રિજ ખોલવામાં આવ્યો હતો, જેમાં ચીને લગભગ 200 મિલિયન ડોલરનું રોકાણ કર્યું હતું. જો આપણે માલદીવના જીડીપી પર નજર કરીએ તો તે લગભગ 5 અબજ ડોલર છે. અમે ચીનની આ નીતિ જોઈ રહ્યા છીએ, એક રીતે ચીન ભારતથી ડરે છે. જો આપણે G20 ની સફળતાની વાત કરીએ, તો આપણે વિશ્વ મંચ પર આપણી હાજરી નોંધાવી રહ્યા છીએ, વિકસિત ભારતનું અમારું આગામી લક્ષ્ય છે, આપણે ખૂબ સારી રીતે વિકાસ કરી રહ્યા છીએ. માલદીવ આપણા માટે ચિંતાનું કારણ નથી, પરંતુ માલદીવે પોતાની ચિંતા કરવી જ જોઈએ.
To join our whatsaap group please click below link
https://chat.whatsapp.com/CFQlIEu48jp8lZeNw9Mor3
