છત્તીસગઢના ડોંગરગઢમાં જૈન સમુદાયના રત્ન આચાર્ય વિદ્યાસાગર મહારાજનું દિગંબર મુનિ પરંપરા અનુસાર સમાધિમાં અવસાન થયું હતું. આચાર્ય વિદ્યાસાગરે 3 દિવસ પહેલા સમાધિ મૃત્યુની પ્રક્રિયા શરૂ કરી હતી અને અન્ન-જળનો સંપૂર્ણ ત્યાગ કર્યો હતો અને અખંડ મૌન ઉપવાસ કર્યા હતા. તેમનો જન્મ 10 ઓક્ટોબર 1946ના રોજ શરદ પૂર્ણિમાના દિવસે કર્ણાટકના સદલગા ગામમાં થયો હતો.
સમગ્ર જૈન સમાજ માટે આજનો દિવસ સૌથી મુશ્કેલ છે. આચાર્ય વિદ્યાસાગર મહારાજ કે જેમને સમાજના વર્તમાન સમયમાં મહાવીર કહેવામાં આવે છે, તેમણે દેહત્યાગ કરીને પૂર્ણ વિધિ-વિધાન સાથે સમાધિ લીધી. તેમણે રાત્રે 2.35 વાગ્યે આ દુનિયા છોડી દીધી હતી. તેઓ આચાર્ય જ્ઞાનસાગરના શિષ્ય હતા. જ્યારે આચાર્ય જ્ઞાન સાગરે સમાધિ લીધી ત્યારે તેમણે આચાર્ય પદ મુનિ વિદ્યાસાગરને સોંપ્યું. આવી સ્થિતિમાં મુનિ વિદ્યાસાગર 22 નવેમ્બર 1972ના રોજ માત્ર 26 વર્ષની વયે આચાર્ય બન્યા હતા.
આગામી આચાર્ય કોણ છે?
એ જ રીતે આચાર્ય વિદ્યાસાગર મહારાજે પણ ત્રણ વર્ષ પહેલાં આચાર્ય પદેથી રાજીનામું આપી દીધું હતું અને આચાર્ય પદ તેમના પ્રથમ શિષ્ય નિર્ણયપાક શ્રમણ મુનિ શ્રી સમયસાગરને સોંપ્યું હતું. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે 6 ફેબ્રુઆરીએ જ તેમણે મુનિ સમયસાગર અને મુનિ યોગસાગરને ખાનગીમાં બોલાવીને તેમની જવાબદારીઓ સોંપી હતી. આ બે ઋષિ સમયસાગર અને યોગસાગર તેમના ગૃહસ્થાશ્રમ જીવનમાં પણ વાસ્તવિક ભાઈઓ છે.
આચાર્ય વિદ્યાસાગર મહારાજનો જન્મ 10 ઓક્ટોબરના રોજ શરદ પૂર્ણિમાના દિવસે 1946માં કર્ણાટકના બેલગામના સદલગા ગામમાં થયો હતો. આચાર્ય વિદ્યાસાગર મહારાજને 3 ભાઈ અને બે બહેનો છે. ત્રણ ભાઈઓમાંથી બે ભાઈ આજે સાધુ છે અને ભાઈ મહાવીર પ્રસાદ પણ ધાર્મિક કાર્યમાં વ્યસ્ત છે. આચાર્ય વિદ્યાસાગર મહારાજની બહેનો સ્વર્ણ અને સુવર્ણાએ પણ તેમની પાસેથી બ્રહ્મચર્ય લીધું હતું. આચાર્ય વિદ્યાસાગર મહારાજે અત્યાર સુધીમાં 500 થી વધુ દીક્ષાઓ આપી છે. તાજેતરમાં 11 ફેબ્રુઆરીએ આચાર્ય વિદ્યાસાગર મહારાજને ગીનીસ વર્લ્ડ રેકોર્ડમાં બ્રહ્માંડના ભગવાન તરીકે સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.
માતા-પિતાએ પણ સમાધિ લીધી
આચાર્ય વિદ્યાસાગર મહારાજની માતાનું નામ શ્રીમતી અને પિતાનું નામ મલ્લપા હતું. તેમના માતા-પિતાએ પણ તેમની પાસેથી દીક્ષા લીધી અને સમાધિ પામ્યા. આચાર્ય વિદ્યાસાગર મહારાજને સમગ્ર બુંદેલખંડમાં ‘છોટે બાબા’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે કારણ કે તેમણે મધ્યપ્રદેશના દમોહ જિલ્લામાં સ્થિત કુંડલપુરના મંદિરમાં બડે બાબા આદિનાથ ભગવાનની મૂર્તિ સ્થાપિત કરી હતી અને કુંડલપુરમાં અક્ષરધામની તર્જ પર ભવ્ય મંદિરનું પણ નિર્માણ કર્યું હતું. હતી.
પીએમ મોદીએ પણ દર્શન કર્યા હતા
નવેમ્બર 2023માં છત્તીસગઢ ચૂંટણી પહેલા પીએમ મોદીએ આચાર્ય વિદ્યાસાગર મહારાજની મુલાકાત લીધી હતી અને તેમના આશીર્વાદ લીધા હતા. આચાર્ય વિદ્યાસાગર મહારાજ લોકકલ્યાણ માટે જાણીતા છે. તેમણે ગરીબોથી લઈને જેલના કેદીઓ સુધી દરેક માટે કામ કર્યું. આચાર્ય વિદ્યાસાગર મહારાજ હંમેશા દેશ માટે કહેતા હતા કે ‘ઇન્ડિયા નહિ, ભારત બોલો’ અને તેઓ હિન્દી રાષ્ટ્ર અને હિન્દી ભાષાને પ્રોત્સાહન આપવામાં હંમેશા અગ્રેસર હતા.
દેશભરના જૈન સમુદાય અને આચાર્યશ્રીના ભક્તોએ તેમના માનમાં આજે એક દિવસ માટે તેમના પ્રતિષ્ઠાન બંધ રાખવાનો નિર્ણય કર્યો છે. તેમના નિધન પર મધ્યપ્રદેશ રાજ્ય સરકારે અડધા દિવસનો રાજ્ય શોક જાહેર કર્યો છે અને મંત્રી ચેતન કશ્યપ ડોંગરગઢ જઈ રહ્યા છે.
મળતી માહિતી મુજબ રવિવારે બપોરે 1 વાગે તેઓ પંચતત્વમાં વિલીન થઈ જશે. આચાર્ય છેલ્લા ઘણા દિવસોથી બીમાર હતા અને લગભગ 6 મહિનાથી ચંદ્રગિરી, ડોંગરગઢમાં રોકાયા હતા.રાત્રે માહિતી મળતાં જ આચાર્યશ્રીના હજારો શિષ્યો ડોંગરગઢ જવા રવાના થયા હતા. આચાર્યશ્રીની નાદુરસ્ત તબિયતના સમાચાર મળતાં જ તેમના હજારો અનુયાયીઓ ડોંગરગઢ પહોંચી ગયા હતા. તેમની સમાધિના સમાચાર બાદ દેશના વિવિધ ભાગોમાંથી હજારો અનુયાયીઓ ડોંગરગઢ તરફ આગળ વધી રહ્યા છે. આચાર્ય વિદ્યાસાગર મહારાજે સમાધિના હેતુ માટે છેલ્લા બે દિવસથી સભાનપણે અન્ન-જળનો ત્યાગ કર્યો હતો.
ઉલ્લેખનીય છે કે આચાર્ય વિદ્યાસાગર જી મહારાજ જૈન સમાજના મુખ્ય ધર્મગુરુઓમાંથી એક હતા. થોડા મહિના પહેલા, વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલા વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ડોંગરગઢ પહોંચ્યા હતા અને જૈન આચાર્ય વિદ્યાસાગર જી મહારાજને મળ્યા હતા, જેનો ફોટો તેમણે સોશિયલ મીડિયા પર પોસ્ટ કર્યો હતો.
પીએમ મોદીએ શોક વ્યક્ત કર્યો:
આચાર્ય વિદ્યાસાગરના નિધન પર શોક વ્યક્ત કરતા વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું કે, મારા વિચારો અને પ્રાર્થના આચાર્ય શ્રી 108 વિદ્યાસાગર જી મહારાજ જીના અસંખ્ય ભક્તોની સાથે છે. સમાજમાં તેમના અમૂલ્ય યોગદાન માટે આવનારી પેઢીઓ તેમને યાદ કરશે, ખાસ કરીને લોકોમાં આધ્યાત્મિક જાગૃતિ, ગરીબી નાબૂદી, આરોગ્ય સંભાળ, શિક્ષણ અને અન્ય કાર્યો માટેના તેમના પ્રયાસો. મને વર્ષોથી તેમના આશીર્વાદ મેળવવાનું સન્માન મળ્યું હતું. ગયા વર્ષના અંતમાં છત્તીસગઢના ડોંગરગઢમાં ચંદ્રગિરી જૈન મંદિરની મારી મુલાકાત હું ક્યારેય ભૂલી શકતો નથી. તે સમયે મેં આચાર્ય શ્રી 108 વિદ્યાસાગરજી મહારાજજી સાથે સમય વિતાવ્યો હતો અને તેમના આશીર્વાદ પણ મેળવ્યા હતા.
સીએમ વિષ્ણુદેવ સાંઈએ પણ સંવેદના વ્યક્ત કરી હતી
શોક વ્યક્ત કરતાં સીએમ વિષ્ણુદેવ સાંઈએ કહ્યું કે વિશ્વ પૂજ્ય, રાષ્ટ્રીય સંત આચાર્ય શ્રી વિદ્યાસાગર મહામુનિરાજ જીની ડોંગરગઢ સ્થિત ચંદ્રગિરિ તીર્થમાં સમાધિ લેવાના સમાચાર મળ્યા. આચાર્ય શ્રી વિદ્યાસાગર જી મહારાજ, જેમણે છત્તીસગઢ સહિત દેશ અને વિશ્વને તેમના ગતિશીલ જ્ઞાનથી સમૃદ્ધ બનાવ્યું, તેઓ દેશ અને સમાજ માટે તેમના નોંધપાત્ર કાર્ય, બલિદાન અને તપસ્યા માટે યુગો સુધી યાદ કરવામાં આવશે. આધ્યાત્મિક ચેતનાના ગઢ સમાન આચાર્ય શ્રી વિદ્યાસાગર જીના ચરણોમાં હું નમન કરું છું.
મધ્યપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી ડો. મોહન યાદવે પણ દુ:ખ વ્યક્ત કર્યું
મધ્યપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી ડો. મોહન યાદવે સોશિયલ મીડિયા પર પોસ્ટ કર્યું કે વિશ્વ આદરણીય સંત આચાર્ય ગુરુવર શ્રી 108 વિદ્યાસાગર જી મહારાજ જીના નિધનથી સર્વત્ર શોક છે. આજે મધ્યપ્રદેશમાં સરકારના તમામ સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો રદ્દ કરવામાં આવી રહ્યા છે, અને અડધા દિવસ માટે રાજ્યમાં શોક રહેશે. પૂજ્ય સંતની અંતિમ યાત્રામાં મધ્યપ્રદેશ સરકાર વતી કેબિનેટ મંત્રી ચેતન્ય કશ્યપ હાજર રહેશે.
