Bournvita જેવા ઘણા હેલ્થ ડ્રિંક્સ, જે બાળકોનો વિકાસ વધારવાનો દાવો કરે છે, તે બજારમાં અને ઈ-કોમર્સ વેબસાઇટ્સ પર ઉપલબ્ધ છે. પરંતુ, શું તમે જાણો છો કે આવા હેલ્થ ડ્રિંક ખરેખર તમારા બાળકો માટે હેલ્ધી છે કે નહીં? હવે, ભારત સરકારે હેલ્થ ડ્રિંકના નામે પીણાં વેચવા બદલ ઈ-કોમર્સ કંપનીઓ સામે કડક કાર્યવાહી કરી છે. હવે માર્કેટમાં Bournvita જેવા તમામ ડ્રિંક્સ ઇ-કોમર્સ સાઇટ્સ પર હેલ્થ ડ્રિંકના નામે વેચવામાં આવશે નહીં. ઉદ્યોગ મંત્રાલયે તમામ ઈ-કોમર્સ કંપનીઓને હેલ્થ ડ્રિંક્સ અંગે એડવાઈઝરી જારી કરી છે. એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે Bournvita અને અન્ય પીણાંને હેલ્થ ડ્રિંક્સની શ્રેણીમાં ન રાખવા જોઈએ.
Bournvita એ હેલ્થ ડ્રિંક નથી. સરકારે આવી કોઈ ગાઈડલાઈન જારી કરી નથી. માત્ર Bournvita જ નહીં પરંતુ આવા તમામ પદાર્થો જે એનર્જી ડ્રિંક્સની કેટેગરી આવે છે તેને ઈ-કોમર્સ પ્લેટફોર્મ પરથી હટાવવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. સરકારે આ અંગે યોગ્ય સૂચના બહાર પાડી છે અને કહ્યું છે કે આ આદેશનું તાત્કાલિક પાલન કરવામાં આવે.
કેન્દ્ર સરકારના વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રાલયે ઈ-કોમર્સ કંપનીઓને બોર્ન વીટાને હેલ્ધી ડ્રિંક કેટેગરીમાંથી હટાવવા અંગે સૂચના જારી કરી છે. નોટિફિકેશન મુજબ, તમામ ઈ-કોમર્સ વેબસાઈટને તેમના પ્લેટફોર્મ પર બોર્ન વીટા સહિત તમામ પીણાંને હેલ્ધી ડ્રિંક કેટેગરીની બહાર રાખવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે.
મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, મંત્રાલયે નોટિફિકેશનમાં કહ્યું- નેશનલ કમિશન ફોર પ્રોટેક્શન ઑફ ચાઇલ્ડ રાઇટ્સ, કમિશન ફોર પ્રોટેક્શન ઑફ ચાઇલ્ડ રાઇટ્સ (CPCR) એક્ટ, 2005ની કલમ (3) હેઠળ રચાયેલી સંસ્થાએ તપાસ હાથ ધરી હતી. આ તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે તે હેલ્ધી ડ્રિંકની વ્યાખ્યાને પૂર્ણ કરતું નથી. ફૂડ સેફ્ટી સિસ્ટમ (FSS) એક્ટ 2006 હેઠળ આરોગ્યપ્રદ પીણાંની વ્યાખ્યા કરવામાં આવી છે. નોટિફિકેશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે તમામ ઈ-કોમર્સ કંપનીઓ/પોર્ટલને સલાહ આપવામાં આવે છે કે તેઓ તેમની સાઇટ્સ/પ્લેટફોર્મ પરથી “હેલ્ધી ડ્રિંક્સ”ની શ્રેણીમાંથી બૉર્નવિટા સહિત પીણાં/પીણાં દૂર કરે.
આ મહિનાની શરૂઆતમાં, ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (FSSAI) એ તમામ ઈ-કોમર્સ કંપનીઓને ડેરી આધારિત, અનાજ આધારિત અથવા માલ્ટ આધારિત પીણાંને “હેલ્ધી ડ્રિંક્સ” અથવા “એનર્જી ડ્રિંક્સ” તરીકે વેચવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. આ એટલા માટે છે કારણ કે દેશના ખાદ્ય કાયદામાં “હેલ્ધી ડ્રિંક” શબ્દની વ્યાખ્યા કરવામાં આવી નથી. આવી સ્થિતિમાં ખોટા શબ્દોનો ઉપયોગ ગ્રાહકોને ગેરમાર્ગે દોરી શકે છે.
FSSAI એ સ્પષ્ટ કર્યું કે ‘હેલ્થ ડ્રિંક’ શબ્દ FSS એક્ટ 2006 અથવા ખાદ્ય ઉદ્યોગને સંચાલિત કરતા તેના નિયમો અને નિયમો હેઠળ વ્યાખ્યાયિત અથવા પ્રમાણિત નથી. વધુમાં, ‘એનર્જી ડ્રિંક્સ’ શબ્દ માત્ર કાર્બોનેટેડ અને નોન-કાર્બોનેટેડ વોટર-આધારિત ફ્લેવર્ડ પીણાં જેવા ઉત્પાદનો માટે જ માન્ય છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે, NCPCR એ એક પત્ર લખ્યો હતો જેમાં બોર્નવિટા જેવા તમામ સ્વાસ્થ્ય પીણાં અને પીણાંને બાળકોના સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક ગણાવ્યા હતા. નેશનલ કમિશન ફોર પ્રોટેક્શન ઓફ ચાઈલ્ડ રાઈટ્સના તપાસ રિપોર્ટ બાદ ડિપાર્ટમેન્ટ ફોર પ્રમોશન ઓફ ઈન્ડસ્ટ્રી એન્ડ ઈન્ટરનલ ટ્રેડ (DPIIT)એ પત્ર લખીને એડવાઈઝરી જારી કરી છે.
