loan recovery: કેન્દ્ર સરકારે સરકારી અને ખાનગી બેંકોને લોન વસૂલાતની પ્રક્રિયામાં કડક પગલાં ન લેવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. લોનની વસૂલાતમાં ગ્રાહકો સાથે માનવતા કે સંવેદનશીલતાને ધ્યાનમાં રાખો. કેન્દ્રીય નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું કે તમામ ક્ષેત્રોની બેંકોને આદેશ જારી કરવામાં આવ્યો છે. નાણામંત્રીએ લોકસભામાં પ્રશ્નકાળ દરમિયાન આ માહિતી આપી હતી.
કેન્દ્રીય નાણા મંત્રી નિર્મલા સીતારમણે લોકસભામાં પ્રશ્નકાળ દરમિયાન નાના ઋણધારકો દ્વારા લોનની ચુકવણી સંબંધિત પ્રશ્ન પર દરમિયાનગીરી કરતા કહ્યું કે મેં એવી ફરિયાદો સાંભળી છે કે કેટલીક બેંકો લોનની ચુકવણીમાં કેટલી નિર્દયી છે. સરકારે જાહેર અને ખાનગી તમામ બેંકોને નિર્દેશ આપ્યો છે કે લોનની ચૂકવણીની પ્રક્રિયાની વાત આવે ત્યારે કડક પગલાં ન લેવા અને માનવતા અને સંવેદનશીલતા સાથે આ મામલાને વર્તવો જોઈએ.
મદ્રાસ હાઈકોર્ટે ખંડણી પર પ્રતિબંધ લાદ્યો હતો
મદ્રાસ હાઈકોર્ટે ગયા જૂનમાં કહ્યું હતું કે જો બેંકોએ બાકી લોનની રકમ વસૂલવી હોય તો તે કાયદા દ્વારા સ્થાપિત પ્રક્રિયા મુજબ વસૂલ કરવી જોઈએ. કોઈ પણ સંજોગોમાં કોઈ સ્નાયુ અથવા ફરજિયાત પુનઃપ્રાપ્તિ ન હોવી જોઈએ. પીઆઈએલની સુનાવણી કરતી વખતે, હાઈકોર્ટે અવલોકન કર્યું કે ખાનગી એજન્ટો દ્વારા વસૂલાતની બળજબરી પ્રક્રિયા, જો બેંકો દ્વારા નિમણૂક કરવામાં આવે, તો તે કોઈપણ રીતે સ્વીકાર્ય નથી. બેંકો લોન રિકવરીમાં મસલ પાવરનો ઉપયોગ નહીં કરે.
આરબીઆઈએ બેંકો પર નિયંત્રણોની ચેતવણી પણ આપી છે
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાએ 2008ના આદેશમાં બેંકોને ચેતવણી આપી હતી કે જો તેઓને એજન્ટો વિશે ફરિયાદ મળે તો તે બેંકોને કલેક્શન એજન્ટોને સામેલ કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકવાનું વિચારી શકે છે. વધુમાં, બેંકોને સમય સમય પર તેમની રિકવરી મિકેનિઝમની સમીક્ષા કરવા અને માર્ગદર્શિકામાં સુધારો કરવા માટે તેમના પ્રતિસાદ/સૂચનો આપવા કહેવામાં આવ્યું હતું. ત્યારથી સેન્ટ્રલ બેંક નિયમિતપણે બેંકો અને નોન-બેંકિંગ નાણાકીય કંપનીઓ દ્વારા નિયુક્ત રિકવરી એજન્ટો દ્વારા થતી હેરાનગતિને રોકવા માટેના પરિપત્રો જારી કરે છે.
RBIએ ઘણા લોકો પર દંડ લગાવ્યો છે
RBI એ માર્ચ 2023 માં RBL બેન્ક લિમિટેડ પર લોન રિકવરી એજન્ટો પર અમુક નિર્દેશોનું પાલન ન કરવા બદલ રૂ. 2.27 કરોડનો દંડ ફટકાર્યો હતો. સેન્ટ્રલ બેંકે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય વર્ષ 2018-19 થી 2021-22 દરમિયાન મુંબઈ સ્થિત ધિરાણકર્તાઓના રિકવરી એજન્ટો સામે મળેલી ફરિયાદોની તપાસ કર્યા પછી, આરબીઆઈને નિયમનકારી ખામીઓ મળી. RBIએ તેના વિવિધ ધારાધોરણોના ઉલ્લંઘન બદલ અનેક સહકારી બેંકો પર દંડ પણ લગાવ્યો છે. ઓગસ્ટ 2022માં, તેણે રિકવરી એજન્ટોને ઋણ લેનારાઓને ડરાવવા અને સવારે 8 વાગ્યા પહેલાં અને સાંજે 7 વાગ્યા પછી કૉલ કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકતા નવા નિર્દેશો જારી કર્યા હતા.
