જ્યારથી ચંદ્રયાન (chandrayan) ચંદ્ર સુધી પહોંચ્યું છે ત્યારથી ચંદ્રની સપાટી વિશે ચર્ચા થઈ રહી છે. તો શું તમે જાણો છો કે ત્યાંની માટી કેવી છે?
જ્યારે તમે પૃથ્વી પરથી ચંદ્ર (moon) જુઓ છો, ત્યારે તે સફેદ દેખાય છે. આના પરથી એ જ અનુમાન લગાવી શકાય છે કે ચંદ્રની સપાટી સફેદ રંગની છે અને તે રાત્રે પણ ચમકતા સફેદ ગોળા જેવો દેખાય છે. પરંતુ, વાસ્તવિકતા કંઈક બીજી જ છે. ચંદ્રની જમીનનો (lunar soil) રંગ સફેદ નથી. આ સાથે આ માટીની ખાસ વાત એ છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ આ જમીન પર પગ મૂકે છે તો તેના પગના નિશાન હંમેશા રહે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો ચંદ્રયાનનું રોવર પ્રજ્ઞાન ચંદ્રની ધરતી પર ફરશે, તો તેના નિશાન કાયમ રહેશે.
તો શું તમે જાણો છો કે આ નિશાન માટી પર કેમ રહે છે અને વાસ્તવમાં માટીનો રંગ કેવો હોય છે? ચંદ્રની માટી અને રંગ સિવાય પણ એવા ઘણા તથ્યો છે, જે તેને પૃથ્વીની માટીથી તદ્દન અલગ બનાવે છે. તો જાણી લો કે ચંદ્રની માટી સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો છે.
ચંદ્રની માટીનો રંગ કેવો છે?
ચંદ્રની માટી (lunar soil) ભલે સફેદ દેખાય, પણ ચંદ્રની માટીનો રંગ સફેદ (white) નથી હોતો. તે ઘેરો રાખોડી રંગનો છે અને તેનો રંગ સફેદ, કાળો અને થોડો નારંગીનું મિશ્રણ છે. એવું કહેવાય છે કે અહીંની ભૌગોલિક પરિસ્થિતિને કારણે આવું થયું છે. ચંદ્ર પર માટીને બદલે, ત્યાં કેટલાક પાવડરી પદાર્થ છે અને તે ત્યાંની જમીનને આવરી લે છે અને તેને ચંદ્ર રેગોલિથ કહેવામાં આવે છે. તે જ સમયે, ચંદ્ર માત્ર સૂર્યપ્રકાશને કારણે ચમકે છે અને એવું નથી કે તેની માટીમાં કંઈપણ ચમકતું હોય.
નિશાન કેમ જતું નથી?
અમે તમને કહ્યું હતું કે ચંદ્ર પર બનેલા નિશાન કાયમ રહે છે. તો ચાલો જાણીએ આવું કેમ છે… ચંદ્ર પર હવા કે પાણી નથી, જેના કારણે અહીં કંઈપણ બદલાતું નથી. વળી અહીં વાતાવરણ નથી, જે છે તે જામી ગયું છે. અહીં કોઈ જ્વાળામુખીની પ્રવૃત્તિ નથી, સાથે પાણી, પવનની પ્રવૃત્તિ નથી. કંઈ વહેતું નથી અને બધું જેમ છે તેમ રહે છે. આ જ કારણ છે કે જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ ચંદ્ર પર પ્રથમ વખત પગ મૂકે છે, ત્યારે તે ફૂટમાર્ક હંમેશા ત્યાં જ રહે છે.
ચંદ્ર પર હાજર અવકાશયાત્રીઓના પગના નિશાન લાખો વર્ષો સુધી એવા જ રહેશે. ઘણા અહેવાલો એવો પણ દાવો કરે છે કે ચંદ્રના અસ્તિત્વ સુધી આ નિશાન કાયમ રહેશે. તેથી ચંદ્રની સપાટી પૃથ્વીથી અલગ છે અને અહીં ખાડાઓ અને પર્વતો પણ દેખાય છે.
ચંદ્રયાન વિષે આ પણ વાંચો:-
Luna 25 vs Chandrayan 3: ચંદ્રયાન-3 23 ઓગસ્ટે જ ચંદ્ર પર કેમ ઉતરે છે, Luna-25 ના ચૂકી જવાનું કારણ શું છે?
1nonlynewsના whatsapp ગ્રુપમાં જોડાવા માટે નીચેની લિંક પર ક્લિક કરો
