આજે આપણે છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી દેશમાં ચર્ચામાં રહેલી બે મહિલાઓ સીમા હૈદર અને જ્યોતિ મૌર્યની કરવા જઈ રહ્યા છીએ. સીમા હૈદર અને જ્યોતિ મૌર્ય બંને પતિને તરછોડી આવી, પરંતુ જ્યોતિને મળી માત્ર હાય-હાય જયારે સીમા પાકિસ્તાની હોબા છતાં પણ તેની બ્તાર્ફેન થઇ રહી છે. સોશિયલ મીડિયામાં ચારને ચૌટે તેની વાતો ચાલી રહી છે. તેને હિંદુ ધર્મ અને વિચાર સરણી અપનાવ્યા. જયારે જ્યોતિ મોર્ય પોર્ટના પતિને છોડીને અન્ય હિંદુ સાથે જ રહેવા માંગે છે છતાં પણ તેની થું થું થઇ રહી છે. આપણા સમાજમાં આપણી આજુબાજુ એવા કેટલાય દાખલા હોય છે જ્યાં લગ્ન થયા બાદ જીવનમાં સફળતા મળતા પતિ પોતાની પત્નીને છોડીને અન્ય સ્ત્રી સાથે લગ્ન કરે છે. દુઃખમાં સાથ આપવાવાળી પત્નીને ભાગે ત્યકતાનું લેબલ લાગી જાય છે. બોલીવુડમાં તો આવા અનેક ઉદાહરણો આવેલા છે. છતાં આવા પુરુષોની જ્યોતિ મોર્યની માફક ક્યાય થુથું નથી થતું. સ્ત્રી વિષે ભારતીય સમાજની આ કેવી વિચારસરણી છે?
સીમા હૈદર પ્રેમ માટે પાકિસ્તાનથી ત્રણ દેશ પાર કરીને ઉત્તર પ્રદેશના નોઈડા પહોંચે છે. જયારે SDM જ્યોતિ મૌર્ય જેના પર તેના પતિએ છેતરપિંડીનો આરોપ લગાવ્યો હતો. સીમાની હાલમાં એટીએસ દ્વારા પૂછપરછ કરવામાં આવી રહી છે, જ્યોતિ હવે તેના પતિ આલોક સાથે રહેવા માંગતી નથી, તેણે છૂટાછેડા માટે અરજી કરી છે અને પ્રક્રિયા ચાલી રહી છે.
આ બંને ઘટનાઓ – જ્યોતિ મૌર્ય અને સીમા હૈદરને સમાજ, ખાસ કરીને પુરુષપ્રધાન સમાજ આ બંનેને તેમના અલગ-અલગ નૈતિક મૂલ્યો અનુસાર જોઈ રહ્યો છે. જેમ કે, સીમા હૈદરના કેસને વિજય તરીકે દર્શાવવામાં આવી રહ્યો છે, તેને વિજય તરીકે ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે, ત્રણ દેશોને પાર કરી આવેલી સીમા હૈદરના કેસને સુરક્ષા કે કાયદાના એંગલથી જોવાની વધુ જરૂર છે. જયારે આપણે આ કેસમાં પ્રેમની જીત જ દેખાય છે. આ કેસને બે દેશો વચ્ચેના અંતરાય કે અંગત સંબંધોને કારણે રાષ્ટ્ર-રાજ્યના કાયદા પર તેની અસરના દૃષ્ટિકોણથી પણ જોવું જોઈએ. આ કાયદાની બાબત છે. આપણે સમાચારોમાં જોઈ રહ્યા છીએ કે ઘણી જગ્યાએ સીમાને જાસૂસ પણ કહેવામાં આવી રહી છે. જો કે, આ આખો મામલો વાસ્તવમાં આપણા સમાજની કોઈપણ ઘટનાને સંપૂર્ણ સમતાથી જોવાને બદલે તેને એક શબ્દમાં ફિટ કરવાની લાલચ દર્શાવે છે.
હવે વાત કરીએ જ્યોતિ મૌર્યની તો આ સમગ્ર બાબતમાં દંપતી વચ્ચેના અંગત મતભેદો, મહત્વાકાંક્ષા, આગળનો માર્ગ પસંદ કરવાની તેમની સ્વતંત્રતા અને વૈવાહિક ગૂંચવણોને અવગણવામાં આવી છે. અહીં વિચારવું જોઈએ કે જ્યોતિ મૌર્યની જગ્યાએ કોઈ પુરુષ હોત તો. તમને આવા ઘણા દાખલા જોવા મળશે, જ્યારે કોઈ પુરુષ હોદ્દા કે પ્રતિષ્ઠામાં વધુ સારા સ્થાને પહોંચે છે ત્યારે તે પોતાની પત્નીને છૂટાછેડા આપે છે, અલગ થઈ જાય છે.ક્યારેક એવું પણ બને છે કે છૂટાછેડા લીધા વિના પણ પ્રથમ પત્ની, તે બીજી સ્ત્રી સાથે રહેવાનું શરૂ કરે છે. જ્યોતિના કિસ્સામાં, એક શબ્દ જે બાર વખત આવી રહ્યો છે, તે છે બેવફાઈ. હવે બેવફાઈ બહુ જટિલ શબ્દ છે. આધુનિકીકરણની પ્રક્રિયા હોય કે ટેક્નોલોજીની વધતી જતી દખલગીરી, સમાજમાં પરિવર્તનો આવી રહ્યા છે, તેના કારણે સામાજિક મૂલ્યો પણ બદલાઈ રહ્યા છે અને તેના કારણે આપણા લગ્ન, સગપણ અને સંબંધો પણ બદલાઈ રહ્યા છે.
પુરુષ પ્રધાન સમજે પુરુષોની અનૈતિકતાને સાહજિક રીતે સ્વીકારી લીધી છે. હા, જો કોઈ મહિલા આવા કેસમાં સંડોવાયેલી હોય તો આપણે તરત તેને દોશી માની લઈએ છીએ. બે વ્યક્તિઓ વચ્ચે પરસ્પર વિખવાદ થવાના ઘણા કારણો છે. આકર્ષણનો અભાવ, આર્થિક કારણો, સામાજિક કારણો બધા આમાં સામેલ છે. આપણે મીડિયા રિપોર્ટ્સના આધારે કોઈને સાચા કે ખોટા સાબિત કરવાની જવાબદારી લેવાથી દૂર રહેવું જોઈએ.
